Xususiy uy VS ko'p qavatli bino
AQShda xususiy uylar bilan o'tkazilgan tajriba boshqa mamlakatlarga qaraganda ancha muvaffaqiyatli bo'ldi. Amerika bir qavatli deb ataladi - aholining taxminan 65% xususiy uylarda yashaydi. Kechagi mavzuni davom ettirib, keling, oddiy amerikaliklarning shaxsiy uydagi hayoti haqida bir oz ko'proq gaplashamiz va bunday uy-joyning ijobiy va salbiy tomonlarini topamiz.
Xususiy mahallalarda yurganimda, “agar siz bu yerga ko‘chib o‘tsangiz, qo‘shnilaringiz kuzatib turishidan xabardor bo‘ling” kabi belgilarni tez-tez ko‘raman. Menda shunday vaziyatlar bo'lganki, agar men bu erda yashamasam, bu hududda nimani unutganimni so'rashdi. Ya'ni, hamma qo'shnisini taniydigan ko'chada har qanday notanish odam shubhali ko'rinadi. Darhaqiqat, xususiy uylarga qoyil qolishdan tashqari, u erda qiladigan boshqa hech narsa yo'q.
Amerikaliklarga bolalikdan individuallik va umumiy mas'uliyat singdirilgan. Bu uy-joy nuqtai nazaridan ishlaydi, lekin baland binolarda emas. Tasavvur qiling-a, kiraverishda 500 kishi yashaydi, kimdir esa liftda axlat tashlagan. Katta ehtimol bilan, bu axlat tozalovchi kelguniga qadar o'sha erda qoladi. Oddiy aholi odatda bu bilan shug'ullanmaydi. Bu boshqa birovning mas'uliyati ekanligiga hamma qaror qiladi, chunki uyda undan tashqari yana yuzlab odamlar yashaydi va axlat xalaqit bermaydi.
Ijtimoiy tajribalar isbotladi: guruhda qancha odam ko'p bo'lsa, har bir kishining shaxsiy javobgarligi shunchalik past bo'ladi. Misol uchun, bir kishi arqonni yolg'iz tortganda, uning sarflangan kuchi ko'proq bo'ladi. Va u jamoada bo'lsa, u kamroq bo'ladi. Yoki yana bir misol. Agar sizga individual o'quv topshirig'i berilsa, siz to'liq sarmoya kiritishingiz kerak bo'ladi. Va agar sizda qo'shma loyiha bo'lsa, unda javobgarlik boshqa birovga o'tkazilishi mumkin.
Xuddi shu narsa xususiy hududlarga ham tegishli. Qandaydir axlat yoki shunchaki g'ayrioddiy narsaga duch kelganda, o'rtacha yashovchi odam buni boshqa birovning ular uchun qilishini kutishdan ko'ra, vaziyatni o'zi hal qiladi. Uning yonida 10 emas, 500 ta oila istiqomat qiladi, mas’uliyatni o‘ziga yuklaydigan deyarli hech kim yo‘q. Xo'sh, masalani uning shaxsiy hududida hal qilish shaxsiy qulaylik masalasidir. Qabul qilaman, umumiy qulaylik uchun zinapoyani kam odam tozalaydi.
Amerikaliklar odatda kollektivist emas. Shu bois kecha men aytgan loyihalar ildiz otmadi. AQShdagi ko'p qavatli binolar qulaylik va umumiy mas'uliyat bilan bog'liq emas. Bu men u erdan o'sha xususiy uyga yoki hech bo'lmaganda meniki kabi turar-joy majmuasiga ko'chib o'tishni qanchalik xohlayotganim haqida.
Biz uyda yashaymiz, menimcha, 4 qavatli, shuningdek, basseyn va barbekyu maydoni mavjud. Ko'p qavatli bino bilan umumiy narsa yo'q, garchi printsipial jihatdan bu juda turar-joy maydoni. Ushbu turdagi uy-joy mashhurlikka erishmoqda. Bizda ko'plab umumiy yurish joylari, chiroyli yo'llar, itlar yurishi uchun jihozlangan joylar va boshqalar mavjud. Bundan tashqari, bunday uy-joy allaqachon barcha zarur infratuzilma yonida qurilmoqda. Do'konga borish - bu Amerikadagi xususiy uylarning aholisi maqtana olmaydigan hashamatdir. Odamlar qulayliklardan bir oz ajratilgan, shuning uchun mashinasiz yashash mumkin emas, chunki hududlar o'nlab kilometrlarga cho'zilishi mumkin.
Boshida aytganimdek, hozir amerikaliklarning qariyb 65 foizi xususiy uyda va “mashinasiz hech qayerda” sharoitda yashaydi. Shunisi qiziqki, 2004 yildan 2016 yilgacha yakka tartibdagi uylar mashhurligini yo'qotdi. Bu davrda yakka tartibdagi uyda yashovchi amerikaliklarning ulushi 69 foizdan 63 foizga tushdi. So‘rovlarga ko‘ra, bu Amerika orzusi tushunchasi o‘zgargani emas, balki inqiroz bilan bog‘liq. Odamlar hali ham uyda yashashni xohlashadi va kelajakda bunga intilishadi.
Muallif: Anton Nayanzin
