Ինչպե՞ս է տարբերվում Կուբայի ներգաղթը դեպի ԱՄՆ:
ԱՄՆ-ի լատինաամերիկացիները կարևոր տեղ են զբաղեցնում երկրի կյանքում։ Վերջին տասնամյակում նրանց թիվը 50-ից հասել է 62 միլիոնի: Նրանք կազմում են ընդհանուր բնակչության մոտ 20%-ը և հանդիսանում են Ամերիկայի ամենաարագ աճող էթնիկ խումբը: Լատինաամերիկացիների ընդհանուր թվի մեջ մեքսիկացիները կազմում են 60%-ը (37 մլն մարդ), իսկ կուբացիները՝ 4%-ից պակաս (2,4 մլն մարդ): Լատինական Ամերիկայի տարբեր երկրներից մարդիկ բավականին տարբեր ներգաղթի փորձ ունեն, և այսօր ես մի փոքր կխոսեմ այդ մասին։
Մեքսիկացիները, անշուշտ, ազդեցին իսպաներենի տարածման վրա ԱՄՆ ողջ բնակչության շրջանում: Բայց կուբացիները պարզապես Մայամին դարձրին իսպանախոս քաղաք, ինչպես երեկ ասացի: Ինչպե՞ս և ինչու են նրանք դա արել: Կուբացիները, ի տարբերություն մեքսիկացիների, սովորաբար փախել են Ֆիդել Կաստրոյի ռեժիմից ավելի քան կես դար: Նրանցից շատերը ծրագրում էին վերադառնալ հայրենիք, երբ նա գահընկեց արվեց, և, հետևաբար, իմաստ չունեին անգլերեն սովորելու մեջ: Մեքսիկացիները սովորաբար գնում են ԱՄՆ՝ ավելի լավ կյանքի և լավ փողի համար, իսկ դրա համար անհրաժեշտ է անգլերեն իմանալ։ Երբ Ֆիդել Կաստրոն եկավ իշխանության (1959 թ.), մարդիկ Կուբայից նավով մեկնում էին ԱՄՆ, ավելի ճիշտ՝ Ֆլորիդա։ Սա ամենաարագ և ամենահուսալի տարբերակն էր՝ երկրների միջև նվազագույն հեռավորությունը մոտ 180 կմ էր։
ԱՄՆ-ն ինքն է գրավել կուբացիներին։ Սկզբում նրանք սահմանեցին մի շարք պատժամիջոցներ և էմբարգոներ Կուբայի նկատմամբ, իսկ հետո բացառություններ սահմանեցին կուբացի փախստականների համար (1966 թ.): Ամերիկյան ներգաղթի օրենքը երաշխավորում է մշտական բնակություն ցանկացած կուբացու, ով երկիր է մտել օրինական կամ անօրինական ճանապարհով: Այնուհետև Բիլ Քլինթոնը ներկայացրեց «թաց ոտք, չոր ոտք» համակարգը (1995 թ.): Այժմ ապաստան տրամադրելու պարզեցված ընթացակարգը գործում էր միայն ափ հասած փախստականների համար, իսկ ծովում առափնյա պահպանության կողմից գերեվարվածներին հետ ուղարկում էին Կուբա։ Այնուհետև Բարաք Օբաման վերջապես փակեց խանութը և չեղյալ հայտարարեց կուբացիների համար պարզեցված ապաստանի մասին օրենքը (2017): Այժմ նրանք անցնում են նույն ընթացակարգով, ինչ այլ երկրներից եկած մարդիկ։ Դա արվեց Կուբայի և ԱՄՆ-ի հարաբերությունները կարգավորելու համար, ինչը, ընդհանուր առմամբ, տեղի ունեցավ՝ չնայած Կուբայում կոմունիզմի համառությանը։ Ահա թե ինչպես են կուբացիները 51 տարի յուրօրինակ կարգավիճակ ունեին ԱՄՆ-ում. փաստորեն, ի ծնե իրավունքով նրանք կարող էին փախստականի կարգավիճակ ստանալ և ապրել ԱՄՆ-ում։ Բայց իրականում նրանցից ոչ ոք չէր ձգտում տեղափոխվել Կուբայից, շատերն իրականում ստիպված եղան լքել իրենց հայրենի երկիրը:
ԱՄՆ-ում բնակվող կուբացիները ամուր կապ են պահպանում իրենց մշակույթի հետ, Ֆլորիդայում կուբայական սփյուռքի քաղաքականացվածության բարձր մակարդակ ունեն և միևնույն ժամանակ մեծ դեր են խաղում նահանգի ներքին քաղաքականության մեջ: Կուբացիները սովորաբար քվեարկում են հանրապետականների օգտին, քանի որ նրանց բավական է սոցիալիզմը և իրենց երկրում ամեն ինչ անվճար:
Հեղինակ՝ Անտոն Նայանզին
