Тыйым салу кезінде билік адамдарды қалай ұстады?
Фоннан бастайық. 20 ғасырдың басында алкогольге қарсы қозғалыстың әсерінен АҚШ оны өндіруге, сатуға және тұтынуға тыйым салды. Осылайша билік адамдарды нашақорлық, тұрмыстық зорлық-зомбылық, жұмыссыздық сияқты көптеген әлеуметтік мәселелерден құтқарғысы келді. Бұл шешімде діни және моральдық сенімдер де маңызды рөл атқарды.
Тыйым салынғаннан кейін бірден бұтлегерлер дәуірі басталды - азаматтарды тыйым салынған тауарлармен жасырын түрде қамтамасыз ететін батыл кәсіпкерлер. Бұл кезде елде қылмыс, жемқорлық дамып, заң үнемі бұзылып отырды. Кейбіреулер өздерінің жасырын спирт зауыттарын құрды, ал басқалары бояулар, тұрмыстық химия және дәрі-дәрмектер өндірісінде қолданылатын өнеркәсіптік спиртті сатып алды. Бірақ бұл «еркіндік» ұзаққа бармады. Мұны білген билік арнайы агенттерді жалдап, өнеркәсіптік спиртке формальдегид, хинин және сынап тұздары сияқты уларды қоса бастады. Бұл салдарсыз қалмады: 1926 жылы Рождестволық кеште 31 адам уланудан қайтыс болды. Осы қайғылы оқиғаға қарамастан, билік өз жұмысын жалғастырды: нәтижесінде тыйым салудың бүкіл кезеңінде Америка Құрама Штаттары 10 мыңнан астам адамынан айырылды.
Сонымен қатар, Америкада алма ағаштарын жаппай кесу басталды. Сондықтан билік сол кезде танымал болған алма сидрінің өндірісін азайтуға тырысты. Нәтижесінде олар барлық ағаштарды тамырымен жойып жіберді.
Ку-клукс-клан да тыйым салудың жанкүйерлеріне айналды. Олар әрбір шарап зауытында және астыртын өндірісте толық хаос жасады. Олардың ең қатал жазасы кісі өлтіру болды. Нәтижесінде АҚШ билігі өз қателігін мойындап, 1933 жылы тыйым салуды жойды. Тұрғындар өз қалауларында еркіндікке қол жеткізіп, қайтадан ішімдік ішіп, оны еркін өндіре алды. Бірақ дәл осы тыйым салу кезінде Аль Капоне сияқты көптеген қылмыстық топтар мен гангстерлер пайда бола бастады. Олардың кейбіреулері бұрыннан бар.
Авторы: Антон Наянзин
