Taqiqlash paytida rasmiylar odamlarni qanday ushlab turishdi?
Keling, fondan boshlaylik. 20-asrning boshlarida alkogolga qarshi harakat ta'siri ostida Qo'shma Shtatlar uni ishlab chiqarish, sotish va iste'mol qilishni taqiqladi. Shunday qilib, hokimiyat odamlarni giyohvandlik, oiladagi zo'ravonlik va ishsizlik kabi ko'plab ijtimoiy muammolardan qutqarmoqchi bo'ldi. Bu qarorda diniy va axloqiy e'tiqodlar ham muhim rol o'ynadi.
Taqiq joriy etilgandan so'ng darhol o'g'irlab ketuvchilar davri boshlandi - fuqarolarni taqiqlangan tovarlar bilan yashirincha ta'minlagan jasur tadbirkorlar. Bu davrda mamlakatda jinoyatchilik, korrupsiya avj oldi, qonunlar doimo buzildi. Ba'zilar o'zlarining yashirin distillash zavodlarini yaratdilar, boshqalari esa bo'yoqlar, maishiy kimyo va dori-darmonlar ishlab chiqarishda ishlatiladigan sanoat spirtini sotib oldilar. Ammo bu "erkinlik" uzoq davom etmadi. Rasmiylar bundan xabar topgach, sanoat spirtiga formaldegid, xinin va simob tuzlari kabi zaharlarni qo'shishni boshlagan maxsus agentlarni yolladilar. Va bu oqibatlarsiz qolmadi: 1926 yil Rojdestvo oqshomida 31 kishi zaharlanishdan vafot etdi. Va bu fojiaga qaramay, rasmiylar o'z ishlarini davom ettirdilar: natijada, butun taqiq davrida Qo'shma Shtatlar 10 mingdan ortiq odamni yo'qotdi.
Bundan tashqari, Amerikada olma daraxtlarini keng miqyosda kesish boshlandi. Shunday qilib, rasmiylar o'sha paytda juda mashhur bo'lgan olma sharbatini ishlab chiqarishni kamaytirishga harakat qilishdi. Natijada, ular deyarli barcha daraxtlarni ildizida yo'q qilishdi.
Ku Klux Klan ham taqiqning muxlislariga aylandi. Ular har bir vino zavodida va er osti ishlab chiqarishida to'liq tartibsizlik yaratdilar. Ularning eng shafqatsiz jazosi qotillik edi. Natijada, AQSh hukumati o'z xatosini tan oldi va 1933 yilda taqiqni bekor qildi. Aholi o'z xohish-istaklarida erkinlikka erishdi, yana spirtli ichimliklar ichish va uni erkin ishlab chiqarish imkoniyatiga ega bo'ldi. Ammo aynan Taqiqlash davrida Al Kapone kabi ko'plab jinoiy guruhlar va gangsterlar paydo bo'la boshladi. Ulardan ba'zilari uzoq vaqtdan beri mavjud edi.
Muallif: Anton Nayanzin
